To postępująca, degeneracyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzująca się występowaniem otępienia. Nazwa choroby pochodzi od nazwiska niemieckiego psychiatry i neuropatologa Aloisa Alzheimera, który opisał tę chorobę w 1906 roku.

Jest to najczęstsza przyczyna występowania otępienia u osób powyżej 65 roku życia. Ocenia się, że na świecie choruje na chorobę Alzheimera ok. 30 mln osób, w Polsce ok. 200 tys.

Początek choroby występuje zwykle po 65 roku życia, jednak może występować też wcześniej. Badania epidemiologiczne stwierdzają, że zapadalność na chorobę Alzheimera wzrasta z wiekiem - u osób po 65 roku życia, stwierdza się ją u ok. 14%, a po 80 roku życia w ok. 40%.

Przyczyna choroby nie jest znana i obecnie nie istnieją metody pozwalające na jej wyleczenie. Istnieje wiele teorii dotyczących etiologii wystąpienia choroby m.in. mówi się o czynnikach genetycznych. Na początek wystąpienia objawów i przebieg choroby mają wpływ również czynniki środowiskowe i choroby współistniejące (np. choroby układu krążenia).

W przebiegu choroby dochodzi do wystąpienia następujących objawów:

• zaburzenia pamięci

• zmiany nastroju

• zaburzenia funkcji poznawczych

• zaburzenia osobowości i zachowania

Charakterystyczne dla demencji (i w tym choroby Alzheimera) objawy to:

• agnozja - nieumiejętność rozpoznawania przedmiotów, szczególnie jeżeli pytamy o to chorego „na gorąco" np. co to jest?

• afazja - zaburzenia mowy, jej spowolnienie, zubożenie języka

• apraksja - zaburzenia czynności ruchowych, od prostych do złożonych, np. ubieranie się, przygotowywanie posiłków itp.

W zaawansowanym stadium choroba uniemożliwia samodzielne wykonywanie nawet codziennych prostych czynności i osoba chorująca na chorobę Alzheimera wymaga stałej opieki.

Dotychczas nie znaleziono leku, cofającego, lub chociaż zatrzymującego postęp choroby. Leczenie farmakologiczne koncentruje się na objawowym leczeniu zaburzeń pamięci i funkcji poznawczych oraz spowolnieniu postępu choroby.

Bardzo ważne jest w chorobie Alzheimera utrzymanie osoby w jak najlepszej kondycji fizycznej (ćwiczenia, spacery), oraz angażowanie chorego w wykonywanie prostych, codziennych czynności. Wyręczanie osób prowadzi do ich całkowitej bierności, wycofania, co pociąga za sobą szybszy postęp choroby.